Kuş Fotoğrafçılığında Ekipman Kombinasyonları

Yaban hayat fotoğrafçılığı ve özelinde kuş fotoğrafçılığı diğer bir çok alana göre daha özel ve hızlı ekipmanlar kullanmayı gerektirir. Kuş fotoğrafçılığına yeni başlayan bir çok fotoğrafçı ne tür bir ekipman kurmaları gerektiği konusunda fazlaca soru işaretlerinin arasında kalarak yorucu ve sitresli bir dönem yaşarlar. Bu süre içerisinde kullanıcılardan gelen farklı tavsiyeler ve özellikle forumlardaki tutarsız ve marka bağımlısı yorumlar nedeniyle sağlıklı karar vermek neredeyse imkansız hale gelir. Belli bir fotoğraf geçmişi olan veya uzun süredir fotoğrfala uğraşan fotoğrafçılar bu sorunu her ne kadar daha rahat halletsede genel olarak bu fotoğrafçılarda da “hangisi en doğrusu” sorusu yakalarını bırakmaz.

Bu konuda en doğrusu budur diye bir şey yoktur. Mevcut ekipmanınıza yapacağınız eklemeler ile kişisel çalışma ve fotoğraf belleği alt yapınıza göre bir ekipman kurabilirsiniz. Yukarıda da bahsettiğim gibi vahşi yaşam fotoğrafçılığında kaliteli, sağlam, keskin ve hızlı ekipmanlara ihtiyaç olduğu kaçınılmaz bir gerçek olmasının yanı başında böyle bir ekipmanı kuramayacak olan kişilerinde bu işi yapamayacağı anlamına gelmez. Belli bir seviye ve kaliteye kadar herkes kuş fotoğrafı çekebilir. Zira fotoğrafı fotoğrafçı çeker ekipman sadece bir araçtır. Ancak belli bir seviyeden sonra iş profesyonel kalitede fotoğraflar almaya gelince kesenin ağzını biraz daha açmak kaçınılmaz olur 🙂 Bu yazı daha çok yeni başlayan ve amatör fotoğrafçıları ilgilendirse de profesyonellerin de ilgisini çekecektir.

Kuş fotoğrafçılığında genel olarak tele objektif ile beraber hızlı AF yapabilen ve hızlı fotoğraf kaydedebilen gövdeler kullanılır. Bu kombinasyon doğada karşılaşılacak bir çok durum için yeterli olmaktadır. Ancak doğa sürprizlerle doludur ve her an özel bir karşılaşma muhtemeldir. Bu nedenle kuş fotoğrfaçılığını ciddiye alan bu konuda ilerlemek isteyen fotoğrafçılar bir kaç gövde ve farklı odak uzaklıklarında bir kaç objektif kullanırlar. Hele birde bu fotoğraf alanını profesyonel anlamda düşünen fotoğrafçılar çok daha çeşitli ve esnek ekipman edinmeyi isteyeceklerdir.

Yukarıda yazdıklarımın ışığında en çok tercih edilen ekipman kombinasyonlarını anlatarak doğru ekipmanı bulmanıza yardımcı olmayı umut ediyorum. Örnek kombinasyonlarda kullanılan ekipman görselleri en çok tercih edilen iki marka üzerinde ister istemez yoğunlaştı. Bu nedenle kuş fotoğrafçılığı sadece Nikon yada Canon ile mi yapılır gibi bir soru aklınıza gelmesin. Elbetteki başka bir çok markanın ürünleri ile de çok güzel kuş fotoğrafları çekilebilir. Ancak dünya genelinde en fazla tercih edilen markalar olması nedeniyle yazı ve görseller böyle şekillendi.

Yazının bu noktasından sonra görseller eşliğinde, amatör seviyeden başlayarak profesyonel seviyeye kadar, kuş fotoğrafçılığı özelinde kalmak kaydıyla yer yer yaban hayat fotoğrafçılığı için de tavsiyelerde bulunarak yazıma devam ediyorum.

Giriş Seviyesi Ekipman Kombinasyonları

Giriş seviyesi ekipman kombinasyonu, genel olarak fotoğrafılığa yeni başlayan yada başlayacak olan fotoğrafçıların tercih ettiği kombinasyondur. Fotoğrafçılığı öğrenmek istemeleri ve bütçelerinin yeterli olmaması nedeniyle bu kombinasyonu tercih edenlerin sayısı oldukça fazladır. Yukarıdaki iki görselde görüldüğü gibi giriş seviyesi bir gövde ile genel olarak her markada bulunan 70-300mm lik bir objektif doğada hayvanları ve kuşları görüntülemek için makul bir başlangıç olabilir. Bu ekipman ile hayalleri süsleyen keskin ve detaylı fotoğraflar elde etmek oldukça zor olmakla birlikte (imkansız değil) genel anlamda konunun (hayvanların) minimize olduğu, fotoğrafta duygu veya atmosferin yansıtıldığı görüntüler elde edilebilir. Nadiren de çok çok yakın olma imkanı elde edilebilirse detaylı fotoğraflar alınabilir. Ancak bu alanda ilerlemek isyeten fotoğrafçılar en kısa sürede alttaki kombinasyonlardan birisine sıçramak durumundadırlar.

Orta Seviye Ekipman Kombinasyonları

Orta seviye kombinasyonda yukarıda görülen iki kombinasyon söz konusu olmaktadır. Burada her iki fotoğrafta da iki farklı gövde göreceksiniz. Bu seviyede çift gövde kullanan çok azdır. Genelde tek gövde kullanılır. Bu gövde 300mm veya 400mm lens ile kullanılır. Bu kombinasyon hobi olarak fotoğraf çeken ancak fotoğraflarının çok güzel olmasını isteyen fotoğrafçıların çokça tercih ettiği kombinasyondur. Ayrıca bu seviyedeki fotoğrafçıların çoğunluğunda hep bir kararsızlık durumu vardır zira çevrede iyi objektifler ve gövdeler başka fotoğrafçılar tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca bunlarla çok ta güzel fotoğrafçekmektedirler ! Dolayısıyla zannedilmektedir ki bir 500mm, 600mm ve hatta 800mm lens alınca fotoğraflar birden sanat eserine dönüşecek. İnanılmaz şeyler olacak. Ama durum hiçte öyle değildir. Objektifin odak uzaklığının yanı başında belli sınırlarının da olduğu bilinmelidir. Ekipmanı doğru kullanmak ve konuya yakın olmak esas olanıdır. Diğer taraftan yukarıdaki kombinasyonlar kalite olarak oldukça iyi seviyede olan ekipmanlardır.

Mevcut son teknolojik durum göz önüne alındığında orta seviyede Nikon da D7100 veya D300s ile 300mm f/4 lens Canon da ise 7D veya 70D ile 400mm f/5.6 lens çok başarılı ve en çok kullanılan kombinasyondur. İkisi arasında kıyaslama çok sık yapılmakta ve forumlarda kavga derecesinde hararetli tartışmalara neden olmaktadır. Bu noktada kişisel tecrübelerim ışığında diyebilirimki iki kombinasyon arasında fark yok denecek kadar azdır ve asıl fark kullanımdaki keyifte yatmaktadır. Ayrıca sadece bu modeller için ayrıntılı bir test yazısını çok yakında sizlerle paylaşacağım.

Orta seviyede diğer bir seneçekte zoom lenslerdir. En sık tercih edilen ve kullanımı başarılı sonuç verecek örnekleri yukarıdaki görsellerde görebilirsiniz. Zoom lensler prime lenslere göre daha fazla optik eleman barındırması ve hareketli optik yapıları nedeniyle bir miktar keskinlik kaybına sebep olurlar. Bu kayıp görsellerde yakınlık ve detay istendiği zaman belirgin olmakla birlikte kompozisyon içerikli, kuşun fotoğrafta daha az yer kapladığı türden fotoğraflarda çok önemli olmamaktadır. Bu ifadelerden zoom lensler ile detaylı ve kaliteli görseller elde edilemeyeceği sonucu çıkartılmamalıdır. Zira yukarıda görsellerini gördüğünüz Canon 100-400mm, Nikon 80-400mm, Sigma 50-500mm lensler tek başına da çok başarılı optik performansa sahiptirler ve bir çok noktada yeterlidir. Ancak prime lensler zoom lenslere nazaran biraz daha keskin ve netleme noktasında biraz daha hızlıdırlar.

Orta İleri Seviye Ekipman Kombinasyonları

Orta ileri seviye kombinasyonda bir prime bir de zoom lens beraber ekipman çantamızda bulunmaktadır. Bu seviyedeki fotoğrafçılar artık kuşların/hayvanların bir çoğunu tanır ve tek başlarına detaylı ve yakın fotoğraflarıyla beraber kompozisyonun daha öne çıktığı sanatsal fotoğraflarda yakalamayı isterler. Bu nedenle ekipmanları daha işlevsel hale gelmelidir. Ayrıca son dönemlerde video kaydı da fotoğrafçılar tarafından yaygın olarak yapılmaktadır. Yeni çıkan tüm gövdeler video çekebildiği için özellikle videoda zoom lens daha avantajlı olmaktadır. Bu nedenle de bu seviyede genel olarak iki gövde beraber kullanılılır. Tek gövdede sık sık objektif değiştirmek zorunda kalınacağından ve bu durum zor şartlarda (su, toz, çamur gibi) ekipmana zarar verebileceği gibi ani gelişen bazı durumların kaçırılmasına neden olabileceğinden çift gövde daha efektif olmaktadır.

Gövdelerden birisi ile objenin (kuş yada memeli) yakından görüntüsünün alınabileceği prime lensi takıp yakın ve detaylı fotoğraflar alırken (hatta portre) diğer gövdeyede zoom lensi takarak habitatını, etrafındaki diğer kuşları veya sudaki yansımasını da kadraja ekleyerek etkili kompozisyonlar oluşturulabilir. Ayrıca proje tabanlı çalışan fotoğrafçılar daha interaktif sunumlar için bir gövde ile fotoğraf çekerken diğer gövde ile aynı anda video kaydı yapabilirler.

Bu noktada son zamanlarda popülerliği artan aynasız fotoğraf makinelerinden kısaca bahsetmek istiyorum. Aynasız kameralarda canlı ön izleme özelliği ve devamlı af yapma özelliği gibi pratik özellikleri kullanarak uygun dönüştürücüler ile Full HD video kaydı yapmak mümkündür. Sony, Olympus, Samsung gibi makineler için özel olarak üretilen Nikon ve Canon lens dönüştürücüleri sayesinde elinizdeki objektifleri kullanabilirsiniz. Hatta benim de severek kullandığım Nikon 1 serisi 2.7x krop çarpanı sayesinde 300mm lensi 810mm gibi kullanma imkanı vermektedir. Bu da özellikle video kaydı yaparken güzel bir yakınlık avantajı sağlamaktadır.

İleri Seviye Ekipman Kombinasyonları

İleri seviye kombinasyonların bel kemiğini her birisi bir otomobil fiyatı değerinde olan süper tele objektifler oluşturmaktadır. Zor Işık koşullarında bile harika fotoğraflar alma imkanını sunan 300mm f/2.8 gibi bir lens ile başlayan bu kombinasyon yakın ve detaylı fotoğraf alma imkanı veren ve neredeyse kuş fotoğrafçılığının optimum lensi olarak bilinen 500mm f/4 gibi ağır ve büyük bir objektifle devam eder. Yeterli bütçesi olan ve fotoğrafçılığı ciddiye alanların tercih edeceği bu ekipmanlarda genel olarak tek bir gövde ile çoğunlukla 500mm lens kullanılırken daha az da olsa 300mm f/2.8 lens kullanılır. Bu kombinasyona sahip fotoğrafçılar genellikle eski ekipmanlarını satmazlar ve orta ileri seviye ekipmanları da her zaman yedekte bekler.

Kuş fotoğrafçılığında hem 300mm f/2.8 hem de 500mm f/4 en ideal lenslerdir. Esasen bir çok durum için 500mm yeterli olurken kuşlara çok fazla yaklaşmayı tercih eden fotoğrafçılar için (ki bazı fotoğrafçılar çoğunlukla araç içinden veya çamura-suya girmeden biraz daha uzaktan çekim yapmayı tercih eder.) 300mm lens daha kullanışlı olmaktadır. Doğada hayvanları fotoğraflarken söylenen bir söz vardır; “fotoğrafın iyi değilse yeterince yakın değilsindir”. Bu nedenle 300mm gibi bir lens ile 1.5m den netleme yapılabildiği için kuşun çok çok yaklaşması durumunda normalde gözle görülemeyecek detayları alma şansı yakalanmış olur. Bu kadar yakınlaşmalarda 500mm lensin minimum netleme mesafesi 4.5-5m olduğu için bazen kuşu netleme imkanı bile olamamaktadır. Tabiki bu verdiğim özel bir durum ama inanın bu durumla hiçte azımsanamayacak kadar sık karşılaşılmaktadır. Fotoğrafçı zamanla geliştirdiği fotoğraf tekniğine göre bu iki lensten birini tercih edecektir.

Pro Seviye Ekipman Kombinasyonları

Son olarak profesyonel seviyede ekipman kombinasyonuna bir göz atalım. Bu noktada fotoğrafçılar en az iki gövde kullanırken gövde sayısında artık sınır kalmamıştır 🙂 Kullanılan bu gövdelerden bir kaçı markaların amiral gemileri tabir edilen en üst gövdeleri olmaktadır. Zira bu noktadaki bir fotoğrafçı arazide iken kötü sürprizleri istemez ve ekipmanının kendisine koşulsuz itaat etmesini ister. Objektif olarak ta orta seviye kombinasyondaki objektifler yedekte beklemekte birlikte 300mm f/2.8 ile 500mm f/4 veya 600mm f/4 objektif beraber kullanılırken bunlara aynı zamanda 200-400mm f/4 gibi özellikle memelilerin fotoğraflanmasında çok işe yarayan üst seviye zoom objektifler eşlik eder. Bu seviye kombinasyonlarda objektifler adeta gövdeye yapışık gibidir. Yani her objektif takılı olduğu gövdeden ayrılmaz çünkü bu seviyedeki fotoğrafçılar objektif değiştirmeyi sevmezler. Spor fotoğrafçılığı yapanlarda da durum benzerdir. Onlarda en az 2-3 gövde ve objektif ile sahanın kenarında hazır bulunurlar ve hiç bir zaman objektif değiştirmezler. Sporda her şey çok hızlıdırlar ve objektif değiştirmeye zaman yoktur. Doğada hayvanları fotoğraflarken de durum bundan farksızdır. Her şey çok hızlı olur ve genellikle en güzel fotoğraflar da o zamanlarda ortaya çıkar.

Konu profesyonellik olduğunda küçük gibi görünen bazı şeyler çok önemli olur. Dolayısıyla Nikon D4 yada Canon 1Dx gibi gövdelere neden o kadar çok para ödendiği anlaşılabilir. Bu Pro gövdeler göreve her zaman hazır birer robot gibidirler. Deklanşör gecikme süreleri o kadar kısadır ki deklanşöre basmanız ile fotoğrafı çekmeniz bir olur. Saniyede 10-12 kare fotoğraf çekebilme hızları ve yüksek iso değerlerinde temiz fotoğraflar üretme gibi becerileri bile başlı başına tercih sebebi olmaktadır. Ayrıca hem dikey fotoğraf çekerken hem de yatay fotoğraf çekerken özel gövde yapısı sayesinde kameranın tüm fonksiyonlarını çok rahat bir biçimde kullanabiliyor olması profesyoneller için önemlidir. Görüntü kaliteleri en üst seviyede olduğu için de özellikle tercih sebebidir. Ayrıca olumsuz hava şartlarına karşı oldukça dayanıklıdırlar. Kar yağarken yada çok şiddetli olmayan yağmur altında rahatlıkla fotoğraf çekilebilirken çöl yada bozkır gibi tozlu ve sıcak ortamlarda da sorunsuz biçimde çalışabilmektedirler. Bunlar bir profesyonel için çok değerli özelliklerdir.

Burada bir kaç objektifden özel alarak bahsetmek istiyorum.

200-400mm objektif: Yukarıda da ifade ettiğim gibi özellikle memelileri fotoğraflarken çok kullanışlı olmaktadır. Örneğin bir geyik ya da ayının fotoğrafını çekmek istediğinizde 400-500mm gibi lenslerde hayvan bazen kadraja sığmaya bilir. Amacımız portre değilse o zaman istediğimiz fotoğrafı alabilmek için 200-400mm gibi bir lens çok kullanışlı olmaktadır. 200mm de çoğunlukla objemiz ve birazda bulunduğu habitat kadraja girecektir.

600mm f/4 objektif: Bu objektif 500mm den sonra en çok tercih edilen objektiftir. Keskinlik ve perspektif etkisi üst seviyede olan bu objektif büyük boyutları nedeniyle 500mm ye oranla kullanımı biraz daha meşakkatlidir. Ancak bazı fotoğrafçılar bu lensi çok severek kullanmaktadırlar.

400mm f/2.8 objektif: Bu objektif inanılmaz derecede keskin ve f2.8 değerine sahip olmasına karşın az sayıda fotoğrafçı tarafından kullanılmaktadır. Bunun sebebi ise fiyatının neredeyse 600mm lensle aynı olması ve çok ağır olmasıdır. Kullanımı zahmetli ve zor olduğu için fotoğrafçılar 400mm de kalıp kendilerini bu kadar sıkıntı ile uğraşırmak istemediklerinden 500mm yada 600mm lensi tercih etmektedirler. Ayrıca 300mm f2.8 ile de 400mm ile yapılmak istenenlerin yapılabildiğini de unutmamak lazım.

Farklı Zoom Objektif Kombinasyonları

Zoom objektifler kuş fotoğrafçılığında daha az tercih edilmesine karşın belli kompozisyonlarda ve bazen de farklı teknikler kullanılmak istendiğinde tercih sebebidir. Ayrıca memeliler gibi daha büyük hayvanları fotoğraflamak istediğimizde bazen de bizi kurtarırlar. Zira 400-500mm gibi teleler çok fazla yakın kalabilmekte ve hayvanın tamamını kadraja sığdırmamıza mani olmaktadır. Böyle durumlarda zoom objektifler çok idealdir. Özellikle 70-200mm f/2.8 veya f/4 lensler bu tür konularda daha çok tercih edilir. Hafif olmaları ve görece daha küçük boyutları nedeniyle idealdirler. Ayrıca oldukça da keskin lenslerdir. Bu lenslere alternatif olarak Nikon 80-400mm VR, Canon 100-400mm IS, Sigma 120-300mm f/2.8, Sigma 50-500mm, Sigma 150-500mm sayılabilir. Bunun dışında da özellikle Sigma markasının farklı lensleri olmakla birlikte yukarda sayılanlardan hem hız hem de keskinlik konusunda daha geride olduğu için burada bahsetmiyorum.

Çekim için gittiğiniz alanın farklı karelerini almak içinde, özellikle manzara gibi, bu şekilde zoom lensler taşımak avantajlı olacaktır. Ayrıca video çekmek isteyen fotoğrafçılar için ise bu zoom lensler çok ideal bir yardımcıdır.

800mm Kombinasyonları

Canon 800mm f/5.6, Nikon 800mm f5/6 ve Sigma 300-800mm f/5.6 lenler devasa boyutları ve ciddi ağırlıklarıyla ayrı bir klasmanda kendilerine yer bulmuşlardır. Bu lensler daha dar açıdan ve nisbeten daha uzaktan çekim yapma imkanı sundukları için tercih edilirler. Ancak şu unutulmamalıdır ki böyle büyük lensleri alınca 100m den harika fotoğraflar çekilecek diye bir şey söz konusu değildir. Lens ile obje arasına hava, toz ve nem gibi unsurlar girdiği için belli bir mesafeden sonra fotoğraflar bozulacaktır. O nedenle bu lenslerle ancak biraz daha geriden fotoğraf alamk mümkün olurken esas maharetlerini yakın mesafede gösterirler. Zira bir çok hayvanın portre gibi yakın ve detaylı fotoğraflarını almak mümkün olur.

Sonuç

Ekipman fotoğrafçılıkta bir araçtır. Fotoğrafı makine değil fotoğrafçı çeker. Ancak iyi ve doğru ekipman daha başarılı fotoğraflarda bizim yol arkadaşımız olacaktır. Bazı ünlü fotoğrafçıların “benim için kameranın bir önemi yoktur, her türlü kameraya fotoğraf çekerim, dünyanın en iyi daktilosuna sahip olan adam dünyanın en iyi yazarı veya şari midir? ” gibi cümleler duymuş veya okumuşsunuzdur. Bu ifadeler doğru olmakla birlikte bunları söyleyen tüm fotoğrafçılar en iyi ekipmanları kullanırlar 🙂 Bunun nedeni yeteneklerinin ekipmanları tarafından kısıtlanmasının önüne geçmek istemeleridir. O nedenle fotoğraf hedeflerimize ve bütçemize göre elimizden geldiğince en iyi, en güncel ve en doğru ekipmanı kurmak bu işte ilerlemek ve fotoğrafçılıktan keyif almak adına çok önemlidir.

Yazıdaki fotoğrafçıları ekipmanları ile gösteren fotoğrafları ülkemizdeki kuş türlerini bir platformda toplayan, tanıtan ve fotoğraflarını paylaşan benimde üyesi olduğum TRAKUŞ sitesinden aldım. Sitedeki fotoğrafları inceleyip ne tür ekipmanlarla görüntülendiklerini açıklamalar kısmından inceleyebilir böylece sonuçlar hakkında fikir edinebilirsiniz. Hem site yönetimine hem de fotoğrafları ile destek veren fotoğrafçı arkadaşlarıma bu vesileyle teşekkür ederim.

Bu yazıda doğa ve vahşi yaşam fotoğrafçılığına gönül veren fotoğrafçılara ekipman noktasında bir yol haritası sunmaya çalıştım. Umarım faydalı olmuştur.